Praktijk Opleiding: Alzheimer
In de regel kies je zelf wat je later wilt worden en dan kies je voor een passende opleiding. Dat zijn de opleidingen waar je dus zelf heel bewust voor kiest. Toch bestaan er ook andere opleidingen. Daarvoor ga je niet naar een opleiding in een gebouw, want dat zijn namelijk de opleidingen “Levenslessen”. Ook die heb je in heel veel soorten. Sommigen kies je, als het bijvoorbeeld gaat om hobby’s die je jezelf aanleert. Andere krijg je ongevraagd. Daar heb je maar mee te dealen. Zelf noem ik het de praktijkopleiding, want je krijgt geen boeken uitgereikt en er is geen docent die je de theorie al geeft. Op dit moment doe ik de praktijkopleiding Alzheimer.
Nee, ik heb zeker die opleiding niet uitgekozen. Het was mama die de diagnose Alzheimer heeft gekregen en ik als dochter heb daar mee te dealen. In het begin schuimde ik het internet af naar informatie. De informatie bestond vooral uit het ziektebeeld. Nog niet eens zo veel uit ervaringen. Toch was het laatste datgene wat ik wilde weten. Nu weet ik inmiddels wel dat er geen handleiding voor bestaat. De opleiding laat je gewoon zelf alle praktijkoefeningen doen. En krijg je ze voor de kiezen, dan is het aan jou hoe er mee om te gaan.
Zo is het bij mij dus ook gegaan. De diagnose kwam en zonder me aan te melden voor de praktijkopleiding deed ik ‘m al. In het begin viel het mee. De lessen die ik toen moest doen waren “Geduld” en “Accepteren”. Voor de diagnose er was bij mama had ik er wel eens moeite mee dat ze dingen vaker vertelde. Zelf ben ik een spraakzaam persoon en een chaoot. Ik vertelde een goed verhaal dus wel vaker. Dan wees mama me er op dat ik het al eens had verteld. Nu ik dit tik zie ik in dat ik niet eens heb door gehad dat ze dat minder is gaan doen. Wat ik wel weet, zij begon het vaker te doen. Alleen niet zoals ik, na een tijdje, maar juist in een kort tijdsbestek. Ik begon haar er op te wijzen. Dat was nooit leuk. Toch, toen de diagnose Alzheimer kwam, voelde ik een soort van “rust” over me heen komen. Nu wist ik waardoor mama dat deed en ik accepteerde dat en hoorde haar geduldig aan en antwoordde ook steeds dezelfde vragen.
Een ander onderdeel wat ik kreeg was “Vergevingsgezind”. In mijn jeugd hadden mama en ik geen goede band. Er waren ook dingen geweest waardoor ik me als kind in de steek gelaten voelde door haar. Nu had ik mazzel dat ik dat nog met mama kon bespreken en uitpraten voor het te laat was. Heb je die mogelijkheid echter niet, dan is mijn advies wel om het verleden toch te vergeven. Dit eigenlijk alleen voor jezelf. Vergeven geeft namelijk rust voor hart en ziel. Daarbij, dat wat is gebeurt en hoe erg ook, het is niet terug te draaien. De Alzheimer geeft daarbij heel snel de mist en dan weet de dierbare het echt niet meer.
Een pittig onderdeel was “Afscheid Nemen”. Ik kan nu zeggen, dat is wel het hoofdvak in deze praktijkopleiding. In het begin leek het mee te vallen, maar het sloop geruisloos naar binnen. Samen urenlang op de bank zitten een boek te lezen, of samen Zweedse puzzel maken deden we niet meer. Mama begon haar persoonlijke verzorging te laten gaan. Ze droeg dagen dezelfde kleding, maakte zich niet meer op en haar parfum bleef dicht. Het zijn kleine dingen wellicht, maar het afscheid was daar. Ook vergat ze hoe ze moest koken. We waren genoodzaakt een maaltijdservice voor haar in te schakelen en het afscheid van zelf eten koken was daar. Zo kwamen de dingen van afscheid nemen steeds sneller in beeld met als hoogtepunt tot nu toe, haar opname in een verzorgingshuis en daarbij het leegruimen van haar woning. Mama woonde alleen, dus automatisch ging ik mijn jeugd door en moest afscheid nemen.
Wat ik al schreef, het wordt dus een hoofdvak. Neem dat ze moeite kreeg om zichzelf aan te kleden, om te eten, om samen dingen te ondernemen, niet meer zelfstandig naar het toilet kunnen en zelfs om dierbaren te vergeten en zelfs mij. Ze zag me de laatste keer als haar moeder. Het is steeds opnieuw afscheid nemen. En steeds al ik denk, het laatste zal haar heengaan worden, dan dient zich wel weer iets nieuws aan van wat ik niet had zien aankomen. Daarom kan ik nu op voorhand ook niet zeggen wat er nog meer komt.
Zo rol ik nu gelijk in de onderdelen “Verdriet Beheersing” en “Omdenken”. Omdenken is meer iets van deze tijd. Het houdt in dat je een situatie accepteert en het voor jou dragelijk kunt maken. Hoe ik dit aanpak is door iets positief voor mezelf te maken. Neem bijvoorbeeld dat ik voor haar stond en ze me aanzag voor haar moeder en me ook “Mem” noemde. De eerste keer was de schok voor mij zo groot, dat ik een paar dagen heb lopen huilen. Verschrikkelijk vond ik het en ik wist dat ik door moest en het van me af moest zetten. Toch gebeurde dat laatste pas nadat ik toegaf aan mijn verdriet en goed uithuilde. Juist dat blijk ik nodig te hebben om verder te kunnen met de opleiding en mijn kracht te herpakken. Van daaruit heb ik het “Omdenken” ook in gezet. Ze noemt me haar moeder. Zelf ben ik geen moeder, maar ik heb mezelf afgevraagd, “Hoe dit op te pakken en voor haar de rust te houden?”
Wat ik heb gedaan is het te accepteren dat ik voor haar haar moeder ben. Hadden wij vroeger die affectie niet, die geef ik haar nu heel bewust. Ik vertel haar nu ALTIJD dat ik van haar hou, dat ik trots op haar ben en haar zo mooi vind. Wel of geen Alzheimer, complimenten strelen het hart! Op die manier hou ik het heel vredig en voelt ze zich op haar gemak bij me. We knuffelen nu ook. Maar we huilen ook samen en dat is vertrouwd.
Daarnaast heb ik geleerd om “Herinneringen Te Maken”. Ik doe leuke dingen met en voor mama. Dingen als een kaarten-actie voor haar opgezet, zodat men haar een kaartje stuurde. Meenemen te lunchen bij de Hema, een fotoboek over haar leven gemaakt, eens met haar naar de activiteiten, meedoen aan het item Mantelzorger In Beeld van Mantelzorgelijk, waar we ook een prachtige fotoreportage aan over hebben gehouden dankzij fotografe Claudia Otten van Mantelzorgelijk, twee fotocollages gemaakt van die foto’s, een foto gemaakt waar ik haar op de foto heb gephotoshopt bij haar idool Freddie Mercury en een videobewerking gemaakt van foto’s van ons met daaronder het nummer Motherlove van Queen.
Wat ik namelijk ook geleerd heb, materieel doet er niet meer toe met Alzheimer. Het is veel en veel meer de persoonlijke aandacht. Nu was mama nooit zo en ik dan juist weer wel. Het is nu “fijn” dat ik die eigenschap richting haar kan gebruiken, want dit helpt het onderdeel “Herinneringen Maken”. Als kind of dierbare wil schuldgevoel nog wel eens snel zijn intrede bij je doen, maar ik heb geleerd door de eerder genoemde dingen dat schuldgevoel niet realistisch is. Maak juist de herinneringen, want je dierbare zal het vergeten, maar jij niet! Zo haal je nog iets positiefs uit de situatie en het geeft je kracht om door te gaan, en dat geldt voor de lange termijn.
Nu ben ik zelf een optimistisch type, maar geloof me, datzelfde optimisme heeft de praktijkopleiding meerdere keren op de proef gesteld. Ik heb het gehad dat alle kracht even weg was en ik het zelf even niet meer wist. De huisarts moest er aan te pas komen om me rust voor te schrijven. Hoe moeilijk ik het vond, ik heb het wel genomen. Mama heeft namelijk weinig aan me als ik depressief ben en de eerder genoemde dingen niet kan opbrengen. Door dus even de rust in te bouwen kan ik gewoon mezelf blijven en de goede dingen blijven doen. Kortom, ik heb geleerd, zorgen voor een ander vergt in de eerste plaats de juiste zorg voor jezelf. Uiteindelijk kun je daar ook weer kracht uit halen. Kom ik nog even terug op dat schuldgevoel, laat dat niet van jou winnen, het is echt niet realistisch hou dat voor ogen!
Waar ik ook kracht uit haal, ik blog over wat we meemaken. Verschillende lezers hebben me laten weten dat ze veel aan mijn blogs hebben. Met dat ik dit tik schieten de tranen me in mijn ogen. Niet uit verdriet, maar uit dankbaarheid. Hoe ellendig de situatie ook is, dat anderen er iets aan hebben doet me toch wel goed.
Heb je bovenstaande gelezen en denk je dat het fijn is dat ik zo veel goeds heb geleerd door die Praktijkopleiding Alzheimer, dat is zo. Zit jij in een soortgelijke situatie dan hoop ik dat je ook hier iets aan kunt hebben.
Zit je niet in dezelfde situatie, dan hoop ik vanuit de grond van mijn hart dat je deze opleiding NOOIT zal hoeven te volgen. Er bestaan namelijk ook echt leuke opleidingen des levens!
Mocht je vragen aan me hebben, dan kun je me bereiken op: dyezzieengel@gmail.com
Kopfoto: Claudia Otten van Mantelzorgelijk
